Rusya 50 yıl sonra ilk kez Ay’a yolculuk için hazırlanıyor. Luna-25 aracı yarın uzaya fırlatılacak. Uzmanlara göre amaç iki süper güç olan ABD ve Çin gibi ülkelerle siyasi rekabet. Bu adımla Rusya Ağustos ayı içinde Ay’a uzay aracını indirmeyi amaçlayan Hindistan’la uzay yarışına girmiş oluyor.
Rusya Sovyetler Birliği döneminden bu yana ilk kez Ay’a uzay aracı gönderiyor. Rusya’nın uzay aracının 23 Ağustos’ta Ay’a ulaşması bekleniyor.
Hindistan’ın da 14 Temmuz’da fırlattığı uzay aracının hemen hemen aynı gün Ay’a ulaşmasının beklendiği ifade ediliyor.
Ukrayna işgali ve yaptırımlarla gecikti
Rusya aslında uzun süredir böyle bir misyonun hazırlığını yapıyordu. Uzay aracının 2021 yılı Ekim ayında fırlatılması planlanmış ancak süreç gecikmişti.
Avrupa Uzay Dairesi navigasyon kamera sistemini Luna-25 uzay aracına yerleştirerek test etmeyi amaçlamış; ancak Rusya’nın Ukrayna işgalinden sonra proje kapsamındaki işbirliği çökmüştü.
Lune-25 uzay aracı bu nedenle Avrupa Uzay Dairesi’nin desteği olmadan fırlatılacak.
Hedef Ay’ın güney kutbu
Her iki ülkenin modülleri, şimdiye kadar hiçbir uzay aracının pürüzsüz bir şekilde inemediği Ay’ın güney kutbuna inecek. Şimdiye kadar yalnızca üç ülke Ay’a başarılı şekilde inmeyi başardı: Sovyetler Birliği, ABD ve Çin.
Rusya’nın uzay dairesi Roscosmos Rusya’nın Ay’a araç gönderme kabiliyetine sahip bir devlet olduğunu göstermek ve Rusya’nın Ay’ın yüzeyine erişimini güvence altına almak istediğini belirtti.
Rus uzay analisti Vitali Egorov, “Amaç Ay’a ilişkin bilimsel çalışma yapmak değil. Amaç iki süper güç olan ABD ve Çin’in yanısıra uzayda süper güç unvanını almak isteyen birkaç ülkeyle siyasi rekabet” diyor.
“Amaç kaybolan Sovyet uzmanlığını yeniden elde etmek”
Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından Batı ülkeleri Rusya’ya yaptırım uygulamış ve Rusya’nın Batı teknolojisine erişim sağlamasının zorlaşması sebebiyle uzay programı da olumsuz etkilenmişti.
Rus analist Egotov, “Bilim insanlarının Ay’daki suyla ilgili araştırma görevi olsa da, Roscosmos için temel görev Ay’a inmek, kaybolan Sovyet uzmanlığını yeniden elde etmek ve bu görevin yeni bir dönemde nasıl yapılacağını öğrenmek” diyor.
Putin’in projesi olan Vostoçni uzay üssünden fırlatılacak
Luna-25 uzay aracı Rusya’nın doğusundaki Vostoçni Uzay Üssü’nden fırlatılacak.
Uzay üssü yakınındaki köyün sakinleri o gün sabah saatlerinde bölgeden tahliye edilecek. Çünkü milyonda bir de olsa Luna-25’i fırlatacak olan roketin parçalarının yeryüzüne düşme riski bulunuyor.
Bu uzay üssü Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in önem verdiği bir proje ve Rusya’nın uzayda süper güç haline gelmesine yönelik çabaları açısından önem taşıyor.
Rus uzay dairesi Roskosmos’a göre aracın Ay’a ulaşması beş gün sürecek. Uzay aracı Ay’ın yörüngesinde 5-7 gün dolaştıktan sonra güney kutup yakınlarında üç olası iniş noktalarından birine inecek.
Putin katılacak mı?
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in uzay aracının Ay’a fırlatılması törenine katılıp katılmayacağı belirsiz.
2016 yılında Soyuz roketinin fırlatılması törenine Putin katılmış; ancak fırlatmanın başarısız olmasının ardından Rus basınında Putin’in yetkilileri azarladığına yönelik haberler yansımıştı.
Ay’da kalıcı üs kurma öncesi ortamın anlaşılması için önemli
Ay’ın güney kutbu, buradaki kraterlerde su bulunabileceğini düşünen bilim insanları için özellikle önem taşıyor.
Astronomi uzmanları yüzyıllardır Sahara Çölü’nden 100 kat daha kurak olan Ay’da su olup olmadığını araştırıyor.
ABD Havacılık ve Uzay Dairesi NASA’nın 2018’de yayınladığı haritalar Ay’ın gölgeli kısımlarında buzlu su olduğunu göstermiş, 2020’deki haritalar da güneş ışığının olduğu alanlarda suyun olduğunu doğrulamıştı.
Ay’da buzlu su bulunursa bunun tarihi bir keşif olacağı, bu buzlu suyun içme suyunun yanısıra yakıt ve oksijen çıkarmak için de kullanılabileceği belirtiliyor.
Luna-25 uzay aracının Ay’dan kaya ve toz örneklerini toplaması bekleniyor.
Uzmanlara göre Ay’dan toplanacak bu örnekler Ay’da kalıcı üslerin oluşturulması öncesinde oradaki ortamın anlaşılması açısından önem taşıyor.
VOA TÜRKÇE
