ABD Anayasa Mahkemesi’nden öğrencileri ve LGBTi bireyleri ilgilendiren 3 tartışmalı karar

WASHINGTON - Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde azınlık gruplarına yönelik pozitif ayrımcılık öngören programları iptal etmesinin ardından bugün de, milyonlarca kişiyi ilgilendiren Biden yönetiminin öğrenci kredisi borcu affına ilişkin planını reddetti.

Muhafazakar yargıçların ağırlıkta olduğu mahkeme Biden Yönetimi’nin bu kadar maliyeti yüksek bir programı yürürlüğe koymadan önce Kongre’nin onayını alması gerektiğine karar verdi. Karar 3’e karşı 6 oyla alındı.

Yargıçların çoğunluğu Biden yönetiminin söz konusu planla yetkisini aştığını belirtti; 2003’te her iki siyasi partinin onayıyla kabul edilen öğrenci kredilerine ilişkin yasanın (HEROES ACT) Başkan Biden’a bu yetkiyi verdiği tezini reddetti.

Anayasa Mahkemesi’nin kararını kaleme alan Yargıç John Roberts, “Altı eyalet bu yasanın, kredi iptali planına yetki vermediği gerekçesiyle dava açtı. Biz de aynı fikirdeyiz” dedi.

Anayasa Mahkemesi’nin liberal yargıçlarından Elena Kagan itirazında, mahkeme üyelerinin çoğunluğunun aldığı bu kararla “Yasama ve Yürütme’nin bu konuda birbiriyle örtüşen muhakemesini geçersiz kıldığını ve bunun sonucunda 43 milyon kişiyi ilgilendiren kredi borcu affını iptal ettiğini” yazdı.

Pandemi sebebiyle yaklaşık 3 yıldır askıda olan kredi borçlarının geri ödenmesine sonbaharda başlanması bekleniyor. Anayasa Mahkemesi’nin bu kararıyla çok sayıda kişiyi kredi affı planıyla öngörülenden daha kabarık bir ödeme planı bekliyor olabilir.

Biden yönetimi nasıl bir adım atacak?

Biden yönetiminin kredi borcu affı planı kapsamında yılda tek başına 125 bin dolar veya hane olarak 250 bin dolardan az kazananların öğrenci kredisi borcunun 10 bin dolarının silinmesi öngörülüyordu.

Programa şimdiye kadar 26 milyon kişi başvurdu. Planın maliyetinin 30 yıl içinde 400 milyar doları bulması bekleniyordu.

Öğrenci kredisi borcu affı planına destek veren gruplar Anayasa Mahkemesi’nin kararını kınadı; Başkan Biden’dan da bu konudaki vaadini gerçekleştirmek amacıyla başka yollar bulmasını talep etti.

"Karar yanlış, mücadele bitmedi"

Kararın yanlış olduğun düşündüğünü belirten ABD Başkanı Joe Biden, öğrenci kredisi borcu affının milyonlarca kişinin ve ailelerinin hayatını değiştirecek bir plan olduğunun altını çizdi, "mücadele bitmedi" dedi.

Cumhuriyetçiler'in konuya yaklaşımını sert şekilde eleştiren Başkan Biden, "Pandemi sırasında işletmelere verilen milyarlarca dolarlık kredilerde sorun görmediler ve bu kredi borçları affedildi. Ancak iş milyonlarca çalışan Amerikalı'ya yardım sağlamaya gelince, bunu durdurmak için ellerinden gelen her şeyi yaptılar" dedi.

Başkan Biden Beyaz Saray'da gazetecilere yaptığı açıklamada öğrenciler için kredi yardımını Yüksek Öğrenim Yasası aracılığıyla sağlayacaklarını söyledi.

Başkan Biden, "Bugünkü karar bir yolu kapattı. Biz de bir başka yolu açacağız" dedi.

Eşcinsel çiftlere hizmet vermek istemeyen kişiyi haklı buldu

Anayasa Mahkemesi bugün tartışmaya yol açan bir karara daha imza attı. Mahkemede çoğunluk, düğün internet sitesi tasarlayan bir grafik sanatçısının eşcinsel çiftlerle çalışmayı reddedebileceğine karar verdi. Karar 3’e karşı 6 oyla kabul edildi.

Coloroda’da cinsel yönelim, ırk, toplumsal cinsiyet gibi kriterlere dayanarak ayrımcılık yapılmasının yasak olmasına rağmen, düğün internet sitesi tasarlayan grafiker Lorie Smith bu yasanın ifade özgürlüğü hakkını ihlal ettiğini savunmuş ve Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu.

Mahkemenin çoğunluğu adına görüşü kaleme alan muhafazakar Yargıç Neil Gorsuch “Anayasa’nın ABD’yi herkesin hükümetin talep ettiği gibi değil, istediği gibi düşünme ve konuşma özgürlüğüne sahip olduğu zengin bir ülke olarak tasavvur ettiğini” belirtti.

Liberal Yargıç Sonia Sotomayor, “Bugün mahkeme tarihte ilk kez kamuya açık bir işletmeye koruma altında bulunan bir sınıfın üyelerine hizmet etmeyi reddetmeye yönelik anayasal bir hak vermiştir” dedi.

2015 yılında eşcinsel evlilik hakkına onay veren Anayasa Mahkemesi’nin aldığı bu karar ABD’de LGBTi hakları alanında bir geri adım olarak değerlendiriliyor.

ABD Başkanı Joe Biden Anayasa Mahkemesi’nin aldığı bu kararın LGBTi bireylere karşı daha büyük boyutta bir ayrımcılığa yol açabileceği endişesini dile getirdi.

Başkan Biden, cinsiyet ya da cinsel yönelime dayanan ayrımcılığa karşı koruma sağlayan federal yasaların uygulanması için federal kurumlarla çalışacaklarını söyledi; “Bu kararın ardından medeni haklara ilişkin korumalarda olası geri adım girişimlerine karşı mücadelede tüm eyaletlerle birlikte çalışacağız” dedi.

Pozitif ayrımcılık kararı da tartışılıyor

Anayasa Mahkemesi dün de Harvard ve North Carolina Üniversitesi’nde siyah, Latin ve diğer az temsil edilen azınlık öğrencilerin sayısının artırılması amacıyla uygulanan pozitif ayrımcılık programlarını iptal eden karara imza atmıştı.

Karar, ideolojik olarak zıt kutuplarda yer alan iki siyah yargıcı, Ketanji Brown Jackson ve Clarence Thomas’ı da karşı karşıya getirmişti.

Anayasa Mahkemesi’nin bu kararına tepki gösteren ve hayal kırıklığı olarak nitelendiren ABD Başkanı Joe Biden, “Üniversitelerimizin ırksal açıdan çeşitli olduğunda daha güçlü olduğuna inanıyorum. Kararın ülke için kalıcı bir engel olmasına izin veremeyiz. Ülkenin üzerine kurulduğu rüyadan uzaklaşmasına asla izin vermemeliyiz” ifadelerini kullanmıştı.

Üye sayısının arttırılması olası mı?

Anayasa Mahkemesi'nde muhafazakar yargıç sayısının artmasının ardından mahkeme üye sayısının artırılmasına ilişkin bir tartışma başlamıştı.

ABD Başkanı Joe Biden dün MSNBC'ye verdiği röportajda böyle bir adımın hata olacağını söyledi; ancak mahkemenin "ülkenin temel değerleriyle bağını kaybetmiş bir kurum" olduğu görüşünü de dile getirdi.

AP’nin haberinin bir bölümünden yararlanılmıştır.