ABD, Pekin’i son aylarda temel ekonomik verilerle ilgili açıklamalarında şeffaf davranmadığı ve Çin'de bu tür verileri sağlayan firmalara baskı uyguladığı için eleştirdi. Bu eleştiriden kısa süre önce ise ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo'nun Çin’e gideceği açıklandı.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ABD'nin Çin'in genç işsizliği ve diğer verilerle ilgili bilgilendirmelerinde daha az açıklık ve şeffaflık gördüğünü, Pekin’in başka firmaların "Çin ekonomisindeki gidişat" hakkında bilgi yayınlamalarını engellediğini söyledi.
Sullivan, "Bunlar bizim görüşümüze göre sorumluluk sahibi adımlar değil. Küresel güven, öngörülebilirlik ve dünyanın geri kalanının sağlıklı ekonomik kararlar alma kapasitesi için Çin'in verilerini yayınlarken şeffaflık düzeyini koruması önemlidir" dedi.
Sullivan'ın yorumları, Ticaret Bakanı Gina Raimondo'nun, Pekin'e gideceği haberinden saatler sonra geldi. Raimondo, Başkan Joe Biden'ın kabinesinden son aylarda Çin’e giden üçüncü bakan olacak. Geçen aylarda da Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Maliye Bakanı Janet Yellen Çin’i ziyaret etmişti. Sullivan, Ticaret Bakanı’nın ziyaretinin, Washington'un Pekin ile iletişimi sürdürme arzusunu gösterdiğini söyledi.
Kuşak ve Yol’a olumlu ve yapıcı bir alternatif
Sullivan ayrıca Çin'in altyapı girişimi olan Kuşak ve Yol Projesi kapsamındaki "dayatmacı" borç verme uygulamalarını da hedef aldı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı, Biden'ın Hindistan'da 9-10 Eylül’de yapılacak G20 liderler zirvesine katılarak, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) kredi verme kapasitesini arttırarak 'güvenilir bir alternatif' sunmaya çalışacağını söyledi.
Sullivan, Biden'ın Kongre'den her iki kurum için ek bütçe fonu talebinin, sadece ABD'den orta gelirli ve yoksul ülkeler için yaklaşık 50 milyar dolar ve dünyadan 200 milyar dolara kadar kredi sağlanmasına yardımcı olacağını söyledi.
ABD'nin, bu çok taraflı kurumların Batılı kurumlar olduğu iddiasında olmadığını vurgulayan Sullivan, ancak bu kurumların "daha belirsiz ve dayatmacı bir yöntem olan Kuşak ve Yol’a olumlu, yapıcı bir alternatif" sağlayabileceğini söyledi.
Çin'in hem Dünya Bankası hem de IMF'de büyük bir hissedar olduğunu ve bu durumun düşük ve orta gelirli ülkelere yardım etmek için çalışmalarına engel olmadığını kabul eden Sullivan, "Bu, yüksek standartlar, şeffaflık, sürdürülebilir finansman gibi olumlu bir vizyondan yana olmakla ilgili" dedi.
Sullivan, Ticaret Bakanı Raimondo'nun, "ABD'nin Çin'den kopmak istemediği ancak ekonomik ve ticari ilişkiyi sürdürürken müttefikler ve ortaklarla birlikte ulusal güvenliği korumaya ve dayanıklı tedarik zincirleri sağlamaya odaklandığı" mesajını vereceğini söyledi.
‘Hack’lenen yetkililer arasında Ticaret Bakanı Gina Raimondo da vardı
Geçen ay Çin'in ABD Ticaret Bakanlığı’nın e-postalarını ‘hack’lediği haberlerine rağmen ziyareti gerçekleştirme sözü veren Raimondo, gelecek haftaki gezisinde üst düzey Çinli hükümet yetkilileri ve Amerikalı iş dünyası liderleriyle görüşecek.
Pekin de bugün bakanlığın 27 Çinli kuruluş üzerindeki ihracat kontrol kısıtlamalarını kaldırma kararını memnuniyetle karşıladı ve bu adımın Çinli ve Amerikalı firmalar arasında normal ticarete katkıda bulunacağını bildirdi.
ABD Ticaret Bakanlığı dün 27 Çinli şirketi, onaylanmamış firmalar listesinden çıkarmıştı. Şirketler, ABD'nin hassas teknoloji ihracatları için güvenilir olup olmadıklarını belirlemek için Amerikalı yetkililerin tesis ziyaretlerini tamamlayamaması durumunda bu listeye ekleniyor. Listedeki şirketler ihracat için ruhsat istisnalarından yararlanamıyor.
Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Raimondo'nun 27-30 Ağustos tarihleri arasında Pekin ve Şanghay'a yapacağı ziyaretlerde "yapıcı görüşmeler yapmayı dört gözle beklediği" belirtildi.
Açıklamada görüşmelerin ABD-Çin ticari ilişkileri, Amerikalı işletmelerin karşılaştığı zorluklar ve potansiyel işbirliği alanlarıyla ilgili konuları kapsayacağı belirtildi.
Çin geçen hafta, Raimondo'nun beklenen ziyaretini memnuniyetle karşıladığını açıklamıştı.
Raimondo yakın zamanda yaptığı açıklamada Pekin'e, "Amerikalı teknoloji şirketlerini hedef alma biçimleri ve fikri mülkiyete saygı göstermemeleri konusundaki ciddi endişelerini dile getirmek istediğini ama aynı zamanda Çin’le ticaret yolları bulmaya çalışacağını" söylemişti.
ABD ve Çin bu ay, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında nadir görülen bir işbirliği işareti olarak, iki ülke arasında havayolu şirketlerinin şu anda izin verilen yolcu uçuşlarını iki katına çıkarma konusunda da anlaşmıştı.
Raimondo’nun, bu yıl Microsoft’un Çin merkezli olduğunu söylediği bir grup tarafından e-postalarına sızılan bir grup üst düzey Amerikalı yetkili arasında olduğu bildirilmişti.
Çin'in Washington Büyükelçiliği ise siber saldırıların kaynağını tespit etmenin karmaşık olduğunu söylemiş, asılsız spekülasyon ve suçlamalara karşı uyarıda bulunmuştu.
Raimondo Mayıs ayında Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao ile biraraya gelerek, iki ülke arasında uzun zamandır kabine düzeyinde gerçekleşen ilk görüşmeyi yapmıştı. Görüşmede ticaret, yatırım ve ihracat politikaları ele alınmıştı.
Nisan ayında ise Raimondo Çinli bulut şirketlerinin tehdit oluşturabileceği uyarısında bulunmuştu. Bazı Cumhuriyetçi senatörler Raimondo'nun, bu tür şirketleri ABD'nin yabancı şirketlere ihracat kontrolleri getiren listeye eklemesini istiyor.
VOA TÜRKÇE
