Alman Hükümetinde Eurofighter Krizi
Almanya‘da Olaf Scholz başbakanlığındaki koalisyon hükümeti, Suudi Arabistan’ın satın almak istediği Eurofighter Typhoon savaş uçağının satışını onaylama konusunda anlaşmazlığa düştü
VOA TÜRKÇE
BERLİN —
Almanya‘da Olaf Scholz başbakanlığındaki koalisyon hükümeti, Suudi Arabistan’ın satın almak istediği Eurofighter Typhoon savaş uçağının satışını onaylama konusunda anlaşmazlığa düştü.
Welt Am Sonntag gazetesinin hükümet kaynaklarına dayandırdığı habere göre, sosyal demokrat SPD’li Başbakan Olaf Scholz ve liberal FDP’li Maliye Bakanı Christian Lindner, satışa izin verilmesinden yana tavır alırken hükümetin üçüncü ortağı Yeşiller, satışa kesinlikle karşı çıkıyor.
Nitekim Yeşiller’in savunma politikaları sözcüsü Sara Nanni, Suudi Arabistan’daki insan hakları ihlallerini neden göstererek "Federal hükümet hiçbir koşul altında Suudilerin teklifini kabul etmemelidir" dedi.
Eurofighter Typhoon’ların satışı için, uçağın yapımını ortak gerçekleştiren Almanya, İtalya, İspanya ve İngiltere’nin onayı gerekiyor. Eurofighter Typhoon, İngiliz BAE Systems ile Alman-İspanyol ortaklığı Airbus Defence ve İtalyan Leonardo şirketlerinin oluşturduğu konsorsiyum tarafından İngiltere'de üretiliyor, ancak tekniğinin üçte biri, silah sisteminin tamamı Almanya tarafından sağlanıyor.
Hâlihazırda 72 Eurofighter uçağına sahip olan Suudi Arabistan, beş yıl önce İngiliz hükümeti ile 48 uçak daha sipariş etme seçeneği üzerinde anlaşmıştı. Anlaşma daha önce, bir İngiliz mahkemesinin 2019 yılında Suudi Arabistan'a silah ihracat lisanslarını yasadışı ilan etmesinin ardından diğer ülkelerin onay sürecine gerek olmadan askıya alınmıştı. Söz konusu mahkeme, Suudi Arabistan’ın uçakları Yemen'deki iç savaşta Husi isyancılarına karşı kullandığını ve sivillerin ölümüne neden olduğunu belirmişti.
Eski Başbakan Angela Merkel de Mart 2018’de, önceden onaylanan dışında, Yemen’deki savaşın tüm taraflarına silah satışını yasaklamıştı. 2021 yılı sonunda Berlin’de SPD, Yeşiller ve FDP arasında imzalanan koalisyon anlaşmasında da Berlin'in "Yemen'deki savaşa doğrudan müdahil oldukları kanıtlanan devletlere askeri teçhizat ve silah için ihracat lisansı verilmeyeceği" öngörülmüştü.
Ancak 2022'den bu yana Husilerle Suudiler arasında büyük ölçüde istikrarlı bir ateşkes sağlanması sonrasında, Suudi Arabistan’ın uçakların satışını yeniden gündeme getirdiği öğrenildi.
Riyad yönetiminin, Alman hükümetinin geçen yıl yeni savunma ihracatı anlaşmalarını onaylayarak bu kapsamda ülkeye yeniden silah satışına başlamasına atıfta bulunduğu ve Londra’dan Eurofighter’lara izin vermesi konusunda Berlin’e baskı yapmasını istediği haber alındı.
Başbakan Olaf Scholz’un 30 Eylül 2020’de gerçekleşen Suudi Arabistan ziyaretinden sonra, Alman hükümeti silah satış yasağını kaldırdı. Hükümet yetkilileri, geçen yıl Ekim ayında Suudilerle, Eurofighter Typhoon ve Panavia Tornado jetleri için 36 milyon euro değerinde mühimmat ve Airbus A330 uçakları için 2,8 milyon euro değerinde yedek parça tedariki konusunda anlaşma imzalamıştı.
