Macron ve Xi’den “Olimpiyat ateşkesi” çağrısı

PARİS — 

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Avrupa Birliği ile Çin arasındaki ticari tansiyonun arttığı bir dönemde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Paris’te Elysee Sarayı’nda biraraya geldi.

Görüşmenin ardından Macron, Çin'in Moskova'ya “herhangi bir silah satmaktan kaçınma yönündeki taahhütlerini memnuniyetle karşıladığını” açıkladı, “Olimpiyat ateşkesi” önerisini desteklediği için Xi'ye teşekkür etti.

Xi Jinping de, “Çin’in Ukrayna politikası dolayısıyla karalanmaya çalışıldığını ancak barışçı çözüm bulunmasında olumlu bir rol üstlendiklerini” savunarak “yeni soğuk savaşlar yaratılmamalı” mesajını verdi.

Beş yıl aradan sonra, 2019 yılından bu yana ilk kez Avrupa'yı ziyaret eden Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Fransa ve Çin arasındaki diplomatik ilişkilerin 60. yılı anısına iki günlük devlet ziyareti için Paris’e geldi.

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Paris ile Pekin arasındaki ekonomik ve diplomatik anlaşmazlıklara rağmen, Çin Cumhurbaşkanı’nı Elysee Sarayı’nın avlusunda devlet protokolü ve kırmızı halıyla karşıladı.

Avrupa Birliği, gerilen Çin-ABD ilişkilerinde taraf olmama ve denge politikası gütme çabası yürütürken, Çin de ABD ile gerilimde Avrupa’nın kendisini nasıl bir konuma oturttuğunu görmek istiyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, toplantı girişinde Avrupa ile Çin arasındaki ticarette “herkes için adil kurallar” çağrısında bulunarak, “Kıtamızın geleceği çok açık bir şekilde Çin ile ilişkileri dengeli bir şekilde geliştirmeye devam edebilmemize bağlı olacaktır. Ukrayna ve Ortadoğu'daki büyük krizler konusunda Pekin ile koordinasyon kesinlikle belirleyicidir” dedi.

AB ile ilişkilerinde daha ılımlı bir üslup seçen Xi Jinping de, görüşme öncesinde, “Dünyanın iki büyük gücü olarak, Çin ve AB ortak olarak kalmalı, diyalog ve işbirliğini sürdürmeli, stratejik iletişimi derinleştirmeli, stratejik karşılıklı güveni arttırmalı, stratejik fikir birliğini pekiştirmeli ve stratejik koordinasyonu yürütmelidir. Bu, Çin-AB ilişkilerinin istikrarlı ve sağlıklı gelişimini teşvik edecek ve dünya barışına ve kalkınmasına sürekli olarak yeni katkılar sağlayacaktır” mesajını verdi.

İLGİLİ HABERLER

Çin lideri Xi, Avrupa turuna Fransa'dan başlıyor

Çin’in Rusya’ya “silah satmama” taahhüdü

Görüşmelerin ardından konuğu ile birlikte basın toplantısı düzenleyen Macron, Çin'in “Moskova’ya herhangi bir silah satmaktan kaçınma taahhüdünü” memnuniyetle karşıladıklarını vurgulayarak, “Çin ile Rusya'yı birleştiren eski bağlara saygı duyuyoruz. Bu karmaşık tarih gözönüne alındığında, Çinli yetkililerin Moskova'ya herhangi bir silah satmama veya yardımdan kaçınma ve askeri amaçlarla kullanılabilecek çift kullanımlı malların ihracatını kontrol etme yönündeki taahhütlerini memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.

Pekin’in, Moskova’nın “savaş çabalarına açık destek vermesini” engellemek isteyen Macron, Çin ile yakın diyaloğu sürdürmede istekli olduklarını belirterek, Xi’ye, “Devlet Başkanı Putin'in Çin ziyareti öncesinde arzu ettiğiniz bu koordinasyon anı için teşekkür ederim, bu aynı zamanda ortak bir gündeme sahip olmamıza ve bu kalıcı barışa doğru ilerleme isteyip istemediğimizi tespit edebilmemize olanak sağlayacaktır” dedi.

Fransa Cumhurbaşkanı ayrıca, Batı'nın “Moskova'da rejim değişikliği arayışına girecek bir yaklaşıma” sahip olmadığını vurguladı.

Macron, Paris’te yapılacak 2024 Olimpiyat Oyunları sırasında tüm dünyaya yaptıkları “olimpiyat ateşkesi” çağrısına destek verdiği için Xi Jinping’e teşekkür ederek, “Bu girişimin uluslararası hukuka tam saygı çerçevesinde kalıcı bir çözüme yönelik çalışma fırsatı olabileceğine inanıyoruz” dedi.

“Çin karalanmamalı”

Xi Jinping, soru alınmayan basın toplantısında, Batı'nın Çin-Rusya ilişkilerine yönelik eleştirilerine atıfta bulunarak, “Ukrayna krizinin başkalarını suçlamak, üçüncü bir ülkeyi karalamak ve yeni bir Soğuk Savaş'ı tetiklemek için kullanılmasına karşı çıkıyoruz” dedi. Çin lideri, yeni soğuk savaşlar yaratılmaması çağrısı yaptı.

Xi Jinping ayrıca, “Çin Paris ile birlikte, olimpiyat oyunları sırasında ateşkes çağrısı yapıyor” diyerek Macron’un önerisine destek verdiğini kaydetti.

Von der Leyen: “Avrupa ekonomisini koruyacağız”

Ziyaretin ilk gününde, Macron, Çin lideri ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’i biraraya getirdi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen görüşmenin sonunda yaptığı açıklamada, özellikle Çin hükümetinin ağır sübvansiyon sağlayarak Avrupa pazarını etkisi altına aldığı elektrikli arabalar ve çelik sektöründeki gelişmelere dikkat çekerek, “AB ekonomisini ve güvenliğini korumak için gerekirse sert kararlar almaktan çekinmeyeceklerini” söyledi. Von der Leyen, “Ekonomimizi, Avrupalı firmaları savunacağız. Ekonomik ilişkilerde adil davranan bir Çin herkes için iyi. Piyasayı bozan uygulamaları kabul etmeyeceğiz” uyarısında bulundu.

Öte yandan Von der Leyen, Çin'in Rusya'nın nükleer tehditlerini yumuşatmaya devam edeceğinden emin olduğunu belirterek, “Başkan Xi, Rusya'nın pervasız nükleer tehditlerinin azaltılmasında önemli bir rol oynadı ve bunu yapmaya devam edeceğinden eminim” dedi.

AB, Çin'i resmi olarak bir “ortak”, ancak aynı zamanda “sistemik bir rakip” olarak görüyor. Pekin ile Brüksel arasındaki ilişkiler, Avrupa Birliği'nin 2023'te Çin'in elektrikli otomobillere yönelik sübvansiyonlarına ilişkin bir soruşturma başlatmasıyla önemli ölçüde gerildi. Pekin bu soruşturmaya yanıt olarak, “alkollü içkilere gümrük vergisi ve kozmetik endüstrisine yeni fikri mülkiyet kuralları” kartını masaya sürdü.

Xi Jinping ve Macron, yarın, eşleriyle birlikte Fransa’nın Pireneler bölgesinde kişisel bir geziye çıkacak.

Xi Jinping, Fransa’daki temaslarının ardından, Avrupa gezisine Rusya’ya yakın hükümetlerce yönetilen Sırbistan ve Macaristan ile devam edecek.

Arzu Çakır