Avrupa Ukrayna’ya asker göndermeyi tartışıyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş üçüncü yılına girerken, ilk kez “Batılı müttefiklerin gelecekte Ukrayna’ya asker gönderme ihtimalinin dışlanamayacağını” açıkladı. Macron, konunun AB ülkeleri arasında tartışıldığını ancak henüz bu konuda bir uzlaşma olmadığını” söyledi.

Fransa Cumhurbaşkanı, Ukrayna'ya orta ve uzun menzilli “füze ve bomba” tedariki için yeni bir koalisyon kurulacağını da duyurdu. Macron, “Rusya'nın bu savaşı kazanamaması için gereken her şeyi yapacağız” dedi.

Ukrayna'yı desteklemek amacıyla Pazartesi günü Paris'te 21 devlet ve hükümet başkanını bir araya getiren uluslararası konferans öncesi Ukrayna karşıtı tutumlarıyla tanınan popülist Slovakya Başbakanı Robert Fico, “bazı NATO ve AB ülkelerinin Ukrayna'ya asker göndermeyi düşündüklerini” açıklayarak toplantı gündemini belirledi.

Ekim ayında iktidara gelen Robert Fico, kabine toplantısının ardından Paris’e hareket etmeden önce basına yaptığı açıklamada, “Birçok NATO ve AB üyesi ülke, ikili olarak Ukrayna topraklarına asker göndermeyi düşünüyor. Ukrayna'ya asker göndermek isteyen NATO ve AB üyesi ülkelerle yakın zamanda imzalanması muhtemel ikili anlaşmalarda büyük güvenlik riskleri görüyoruz. Ukrayna topraklarında NATO üyesi ülkelerden askerler bulunacak. Bunu hayal bile edemiyorum” dedi.

Paris’te Ukrayna Uluslararası Konferansı’nın ardından basın toplantısı düzenleyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya'ya karşı Ukrayna'yı destekleme konusundaki kararlılığını dile getirerek, “Rusya'nın yenilgisi Avrupa'nın güvenliği ve istikrarı için şarttır” dedi. Macron, “Bugün resmi, varsayılan ve onaylanmış bir şekilde kara birlikleri gönderme konusunda bir fikir birliği yok. Ancak dinamik olarak hiçbir şeyin dışlanmaması gerekiyor. Rusya'nın bu savaşı kazanamaması için gereken her şeyi yapacağız” dedi

Macron, “Bugün 'Asla, asla' diyen birçok kişi, iki yıl önce 'asla tank, asla uçak, asla uzun menzilli füze yok' diyenlerle aynıydı. Bu masanın etrafındaki birçok kişi 'kask ve uyku tulumu vereceğiz' diyordu, şimdi ‘füze ve tank almak için daha fazlasını yapmamız gerektiğini’ söylüyorlar. Tevazu göstermeliyiz ve her zaman altı ila sekiz ay geciktiğimizin farkına varmalıyız. Bu akşamki tartışmanın amacı da buydu. Yani amacımıza ulaşmak için faydalıysa her şey mümkündür” ifadelerini kullandı.

Emmanuel Macron liderlerin toplantıda fikir birliğine vardığı “beş eylem kategorisi” sıraladı: “Siber savunma; Ukrayna'da silah, askeri yetenek ve mühimmatın ortak üretimi; Moldova gibi Ukrayna'daki saldırının doğrudan tehdit ettiği ülkelerin savunması; Ukrayna'yı Belarus sınırında askeri olmayan güçlerle destekleme yeteneği ve mayın temizleme operasyonları.”

Ukrayna'ya füze ve bomba tedariki için yeni koalisyon

Macron ayrıca Ukrayna'ya orta ve uzun menzilli füze ve bomba tedariki için yeni bir koalisyon kurulduğunu da duyurdu. AB liderleri ve hükümet temsilcilerinin halihazırda var olan sekiz ülkelik koalisyon aracılığıyla, "mühimmat konusunu hızlandırmaya ve çok hızlı bir şekilde somut sonuçlar üretmeye karar verdiklerini” de açıkladı.

Avrupalılara “daha fazla üretme” çağrısında bulunan Macron, “Önümüzdeki 10 gün içinde tüm bu çabaları masaya yatıracağız çünkü Avrupa'da ve Avrupa dışında cephanesi olan birçok ülkeyi araştırdık. Derin saldırılar yapabilmesini sağlamak için, dolayısıyla orta ve uzun menzilli füzeler ve bombalar için bir koalisyon oluşturulmasına karar verdik” dedi.

“Tedbirsiz bir taahhüttü”

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski Pazartesi günü Kiev'de, Paris’teki uluslararası konferanstan hemen önce, Avrupa Birliği tarafından Mart 2024'ten önce Kiev'e vaat edilen mermilerin yalnızca yüzde 30'unun teslim edilmesinden üzüntü duyduğunu açıklamıştı.

Emmanuel Macron basın toplantısında bu konudaki sorulara, “Gerçek şu ki, çok kısa vadede yalnızca stokunuzda bulunan veya tam zamanında akışla ürettiğiniz mühimmatı verebilirsiniz. Ve bu milyon mermilik mühimmatımızın olmadığı açık. Şüphesiz bu tedbirsiz bir taahhüttü. Konuştuğumuz her şeyi açıklayamam ama bugün başlattığımız girişimler masaya yatırılacak ve 10 gün içinde ciddi bir gündemle net bir yanıt alacaksınız” diye konuştu.

Çek liderin önerisine destek

Aralarında Fransa, Almanya ve İtalya'nın da bulunduğu çok sayıda ülke son haftalarda Kiev ile ikili güvenlik anlaşmaları imzaladı ancak savaşın başlamasından bu yana 28 milyar Euro yardım sağlayan AB, özellikle askeri açıdan taahhütlerini yerine getirmekte zorlanıyor.

Paris'te yapılan toplantıya katılan liderlerin önemli bir bölümü, Çek Cumhuriyeti'nin, Ukrayna'nın savaş çabalarını daha da desteklemek amacıyla “Avrupa dışından mühimmat satın alması” yönündeki girişimini destekledi. Çek Cumhuriyeti Başbakanı Petr Fiala, toplantı sonunda, "Çek girişimi birçok ülkeden büyük destek alıyor. Bu Rusya'ya gönderilen çok güçlü bir mesajdır. 15 ülke, Ukrayna'daki mühimmat, özellikle de top mermisi sıkıntısına yanıt vermeyi amaçlayan bu girişime katılmaya hazır olduğuna dair güvence verdi” dedi.

Hollanda Başbakanı Mark Rutte, ülkesinin Çek planına “100 milyon Euro’dan fazla katkıda bulunacağını ve diğer ülkelerin de bu yolu izleyeceğini” söyleyerek Fiala’nın açıklamalarını destekledi. Mark Rutte, “Mühimmat konusunda, Ukrayna için dünya çapında mühimmat ve mermi satın almayı içeren çok iyi bir Çek girişimi var” dedi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Çek Cumhuriyeti'nin bu önerisini “Avrupa Birliği'nin geçmiş politikasıyla tutarlı bulduğunu ve Paris'in bu öneriye katılacağını” duyurdu.

Portekiz Başbakanı Antonio Costa da, “AB savunma bakanlarının önümüzdeki 10 gün içinde Ukrayna halkının savaş çabalarını desteklemek için mühimmat sipariş etme kapasitesini güçlendirmeye yönelik somut bir plan sunacaklarını” açıkladı.

“Tam bir delilik”

Emmanuel Macron'un gece yarısı yaptığı açıklamaya, kendi ülkesinden tepkiler gecikmedi. Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) hareketi lideri Jean-Luc Melenchon, Pazartesi'yi Salı'ya bağlayan gece X hesabından yayınladığı mesajında, “Rusya'ya karşı savaşın delilik olacağını” söyledi. Sol popülist lider, “Ukrayna'ya asker göndermek bizi savaşçı yapar. Bir nükleer gücün başka bir büyük nükleer güce karşı bu kavgacı sözlü tırmanışı sorumsuz bir eylemdir. Çözüm Ukrayna'da barışı karşılıklı güvenlik maddeleri ile müzakere etmek!” dedi.

LFI'nin ulusal koordinatörü Manuel Bompard da, Macron’un açıklamalarını sert bir şekilde eleştirdi ve “Fransız birliklerini Rusya'ya karşı savaşmaya göndermenin tamamen delilik olduğunu” söyledi.

Sosyalist Parti Genel Sekreteri Olivier Faure da “Ukrayna direnişini destekleyin, evet. Rusya ile savaşa girmek ve kıtayı savaşa sürüklemek… Delilik” dedi.

Arzu Çakır